سیه را سرخ چون کرد آذرنگی؟ / چو بالایِ سیاهی نیست رنگی - خسرو و شیرین نظامی

چو مُشکِ نافه در نشوِ گیاهی / پس از سرخی همی گیرد سیاهی

چرا آن مشک‌بیدِ عودکردار / شود بعد از سیاهی سرخ‌رخسار؟

سیه را سرخ چون کرد آذرنگی؟ / چو بالایِ سیاهی نیست رنگی

مگر کز روزگار آموخت نیرنگ / که از مویِ سیاهِ ما بَرَد رنگ

( خسرو و شیرین نظامی )

توضیح ابیات : در مجلس بزم خسرو، منقلی از زغالِ آتش گرفته بود که نظامی از آن به ابیات بالا پرداخته و می‌گوید چون مشک هنگام نشو از سرخی به سیاهی می‌گراید چرا زغال درخت بیدمشک به سبب آتش برعکس آن (از سیاهی به سرخی) می‌گراید و آتش چگونه این کار را انجام می‌دهد؟ حتما از روزگار این کار را آموخته است (چون روزگار موی سر سیاه ما را سفید می‌کند). آذرنگ در اینجا به معنی آتش است.