قسمت‌هایی از بزمِ دوم و سوم نوشین‌روان با موبدان و حکیمان و بوزرجمهر - شاهنامه فردوسی بزرگ

قسمت‌هایی از بزمِ دوم و سوم نوشین‌روان با موبدان و حکیمان و پرسش آنها از بوزرجمهر و پاسخ و پند گفتنِ او

1 دگر گفت کز بخششِ نیک‌خوی / کدام‌ست نیکوتر از هر دو سوی؟

2 کجا در دو گیتیش بار آورد / به سالی دوبارش بهار آورد

3 چنین گفت کان کس که با خواسته / به بخشش کند جانش آراسته

4 وگر بر ستاننده آرد سپاس / ز بخشنده بازارگانی شناس ...

5 یکی گفت کاندر سرایِ سپنج / نباشد خردمند بی‌درد و رنج

6 چه سازیم تا نامِ نیک آوریم؟ / در آغاز، فرجامِ نیک آوریم

7 بدو گفت شو دور باش از گناه / جهان را همه چون تنِ خویش خواه

8 هرآن چیز کانت نیاید پسند / تنِ دوست و دشمن در آن برمبند ...

9 دگر گفت کان کاو نجوید گزند / ز خوها کدامش بوَد سودمند؟

10 بگفت آنکه مغزش نجوشد ز خشم / بخوابد به خشم از گنهکار چشم ...

11 بپرسید دیگر که از خواسته / که دانی که دارد دل آراسته؟

12 چنین داد پاسخ که مردم به چیز / گرامیست وز چیز خوارست نیز

13 نخست آنکه یابی بدو آرزوی / ز هستیش پیدا کنی نیک‌خوی

14 وگر چون بباید نیاری به کار / همان سنگ و هم گوهر شاهوار ...

15 ز دانش بوَد جان و دل را فروغ / نگر تا نگردی به گِردِ دروغ

16 سخنگوی چون برگشاید سخن / بمان تا بگوید، تو تندی مکن ...

17 اگر نرم گوید زبانِ کسی / درشتی به گوشش نیاید بسی

18 بدان کز زبان‌ست گوشش به رنج / چو رنجِش نجویی سخن را بسنج ...

19 تن‌آسانی و کاهلی دور کن / بکوش و ز رنجِ تنت سور کن

( شاهنامه فردوسی بزرگ )

در بیت اول : دگر گفت : شخصی دیگر پرسید

در بیت سوم : خواسته : مال، کالا

در بیت چهارم : سپاس : منّت

در بیت دهم : معنی مصراع دوم : هنگام خشمگین بودن بتواند از کار گناهکار چشم‌پوشی کند

در بیت دوازدهم : چیز : مال، ثروت – یعنی ثروت هم می‌تواند باعث گرامی شدن کسی شود و هم باعث خواری او

در بیت چهاردهم : معنی بیت : اگر هنگام نیاز از ثروتت استفاده نکنی، چه تفاوتی دارد که زر ذخیره کرده باشی یا سنگ

در بیت شانزدهم : معنی مصراع دوم : صبر کن تا صحبتش تمام شود و عجله نکن و وسط صحبتش نپر